Εισήγηση του Εκπροσώπου Τύπου του Σωματείου ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ κ. Παύλου Μουρατίδη, στην ημερίδα της Γενικής Διεύθυνσης Ορυχείων και
Διεύθυνσης Υγείας & Ασφάλειας στην Εργασία με θέμα «Πρόληψη των κινδύνων στα Ορυχεία με τη συμμετοχή όλων»
Κυρίες και κύριοι
Φίλες και φίλοι
Αγαπητοί Συνάδελφοι και προσκεκλημένοι
Κάθε χρόνο τα στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας εμφανίζονται αμείλικτα. Εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες από εργατικά ατυχήματα, επαγγελματικές ασθένειες, επικίνδυνες ουσίες, ελλιπή μέτρα υγιεινής και ασφάλειας.
Όχι μόνο για όλους εμάς που εργαζόμαστε στη ΔΕΗ αλλά για κάθε έναν εργαζόμενο, για όλους τους εργαζόμενους, οι ασφαλείς συνθήκες και το υγειές περιβάλλουν υφίστανται από τότε που υπάρχουν εργαζόμενοι και γεννιούνται κάθε φορά που δημιουργείται και μία θέση εργασίας.
Η «Ασφάλεια» αναφέρεται στην εκτέλεση της εργασίας υπό τέτοιες συνθήκες ώστε να μην υφίσταται κανένας κίνδυνος ατυχήματος (ή να υπάρχει μέχρι ενός επιπέδου) για τους χειριστές και το περιβάλλον της εγκατάστασης.
Η «Υγιεινή» αναφέρεται στην εξασφάλιση τέτοιων συνθηκών στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να μην υφίστανται κίνδυνοι (ή να υπάρχουν μέχρι ενός αποδεκτού ορίου) για την υγεία των εργαζομένων.
Στη ΔΕΗ και ειδικότερα στα Ενεργειακά κέντρα της χώρας (όπου υπάρχει τεράστιο εύρος στο είδος και το αντικείμενο εργασίας) το κεφάλαιο «Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία» έχει δυστυχώς γραφτεί με μελανά γράμματα. Το Σωματείο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ, γι´ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είχε και έχει το ζήτημα αυτό στην προμετωπίδα των διεκδικήσεών του. Οι θέσεις μας σταθερές και αδιαπραγμάτευτες στηριζόμενες πάντα στη βάση του: ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΑΞΙΖΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ. Εξάλλου, η ιστορία και τα όσα καθημερινά βιώνουμε μας έχουν διδάξει ότι η σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον όπου τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, οι εργαζόμενοι αποκτούν διαφορετική ψυχολογία και εργασιακή φιλοσοφία, είναι περισσότερο αποδοτικοί και κατά συνέπεια αποφέρουν περισσότερα οφέλη στον εργοδότη.
Το 2011, το Διεθνές Γραφείο Εργασίας εκτιμούσε ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν περισσότερα από 180.000 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα και 110 εκατ. τραυματισμοί. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο 11.000 περίπου εργαζόμενοι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ οδηγούνται σε πρόωρη συνταξιοδότηση (για λόγους υγείας) με τον χαρακτηρισμό «κοινή νόσος».
Φυσικοί, χημικοί και βιολογικοί κίνδυνοι απειλούν, συνεχώς και αδιαλείπτως, τη ζωή των εργαζόμενων και η πραγματικότητα αυτή είναι που δημιούργησε και την ανάγκη να συσταθούν φορείς, τμήματα, οργανισμοί και οργανώσεις των οποίων η πολιτική έχει ως στόχο την προστασία της ζωής, της αρτιμέλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία τους. Η επίτευξη του στόχου αυτού επιδιώκεται με την ύπαρξη ενός κατάλληλου και πλήρως εναρμονισμένου προς το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο νομοθετικού πλαισίου, την επιτήρηση της εφαρμογής της νομοθεσίας μέσω ενός κατάλληλου συστήματος επιθεώρησης που λειτουργεί σε πλήρη ευθυγράμμιση προς τις απαιτήσεις της Σύμβασης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Περαιτέρω, η επίτευξη του στόχου επιδιώκεται με την προώθηση της πρόληψης, με διάφορα μέσα, την ενσωμάτωση των θεμάτων ασφάλειας και υγείας σε άλλους τομείς πολιτικής και τη στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ) μας καλωσορίζει στην ιστοσελίδα του με ένα απόσπασμα από τη Διακήρυξη του Λουξεμβούργου για την προαγωγή της υγείας στο χώρο εργασίας, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Η προαγωγή της υγείας στο χώρο εργασίας είναι μία συντονισμένη προσπάθεια των εργοδοτών, των εργαζομένων και της κοινωνίας, με στόχο τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας των ανθρώπων στο εργασιακό περιβάλλον». Η αλήθεια είναι ότι το απόσπασμα αυτό ίσως να αποτελεί μόνον την πρόθεση και την αναγκαιότητα που υπάρχει γιατί δυστυχώς η αλήθεια είναι πιο σκληρή.
Σε ειδική (ως προς το αντικείμενο) ημερίδα που πραγματοποίησε το Σωματείο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ το 2011, οι ειδήμονες εισηγητές είχαν τονίσει ότι «μαγικές συνταγές» δεν υπάρχουν. Η ειλικρινής συνεργασία εργαζόμενων, ενδιάμεσων στελεχών, τεχνικών ασφάλειας, Ιατρών εργασίας σε όλες τις υπηρεσιακές μονάδες για ένα θέμα που ενώνει εργαζόμενους και ΔΕΗ, αποτελεί ΜΟΝΟΔΡΟΜΟ για καθιέρωση ασφαλών συνθηκών εργασίας. Από την συνολική μας προσπάθεια για την επίλυση των προβλημάτων που έχουν να κάνουν με την Υγιεινή και Ασφάλεια, δεν πρέπει και δεν μπορεί να λείψει κανένας. Είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους. Είναι υπόθεση όλων μας.
Η Υγεία και Ασφάλεια θα πρέπει να διαχυθούν σε όλο το φάσμα των δράσεων της Επιχείρησης, να ενταχθούν στο ολοκληρωμένο σύστημα διοίκησης, όπως και η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, η εξυπηρέτηση των πελατών και η προστασία του περιβάλλοντος.
Σε ότι έχει να κάνει με τη ΔΕΗ Α.Ε, η επιχείρηση προσπαθεί να αντιμετωπίζει τα θέματα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, να λαμβάνει μέτρα προστασίας και να εφαρμόζει κανόνες μέσα από το υφιστάμενο οργανωτικό της σχήμα και δραστηριότητές όπως η ΔΥΑΕ, οι Τεχνικοί Ασφαλείας, οι Ιατροί και οι νοσηλευτές, οι επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας και οι σχετικές υπηρεσιακές μονάδες. Δυστυχώς όμως και στους χώρους της ΔΕΗ όπως και σε άλλους εργασιακούς χώρους, η λειτουργία των μηχανισμών και η εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανονισμών σκοντάφτουν πάνω σε: «συνθήκες», «καταστάσεις», «νοοτροπίες», «συμφέροντα», που σε τελική ανάλυση είναι αυτά που δημιουργούν ανισορροπία στις προθέσεις και αδυναμία στο να επιβληθούν τα αυτονόητα με αποτέλεσμα να μιλάμε για έλλειψη ασφαλών συνθηκών εργασίας και μη τήρηση των κανόνων υγιεινής. Σαφώς στο θέμα αυτό –όπως πολλάκις ο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ έχει καταδείξει- το δικό τους κομμάτι ευθύνης φέρουν και οι εργαζόμενοι. Δεν είναι λίγες οι φορές που αιτία για κάποιο ατύχημα στους χώρους της ΔΕΗ στάθηκαν: ο υπέρμετρος ζήλος, η εξοικείωση με το αντικείμενο εργασίας που με τη σειρά της επιφέρει την άγνοια/αψίφιση του κινδύνου, η ανοχή της εντατικοποίησης της εργασίας και ούτω καθεξής .
Σαφώς και προφανώς, η πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα κάθε πολιτισμένης κοινωνίας. Αυτό εξάλλου υποδεικνύεται και από τον υψηλό αριθμό εργαζομένων που πέφτουν θύματα εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών στους εργασιακούς χώρους.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (που έχει σαν στόχο τη δημιουργία ενός χώρου όπου οι άνθρωποι, τα κεφάλαια και οι οικονομικές δραστηριότητες να κινούνται ελεύθερα κάτω από ενιαίους κανόνες) οι πολίτες θα πρέπει να απολαμβάνουν τα αγαθά της προσδοκώμενης οικονομικής ευημερίας και οι εργαζόμενοι να προστατεύονται από τους επαγγελματικούς κινδύνους.
Στη χώρα μας, μέχρι την ψήφιση του Νόμου 1568/1985 για την “Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων” καθώς και του Προεδρικού Διατάγματος 17/1996, η εργατική νομοθεσία για την Επαγγελματική Υγεία και Ασφάλεια και ειδικότερα το μέρος αυτής που αναφερόταν στο εργασιακό περιβάλλον, χαρακτηριζόταν από ανυπαρξία κανόνων για την έρευνα των παραμέτρων που δρουν στο σύστημα “άνθρωπος – παραγωγική διαδικασία – εργασιακό περιβάλλον” και οι οποίες θέτουν τις προϋποθέσεις για την ορθολογική διασύνδεση των τριών αυτών βασικών στοιχείων του εργασιακού συστήματος. Υπήρχε επίσης ασάφεια των διατάξεων που προσδιορίζουν το πλαίσιο του ασφαλούς – για την υγεία των εργαζομένων – εργασιακού περιβάλλοντος.
Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής ήταν η διαμόρφωση ενός εργασιακού περιβάλλοντος χαμηλών προδιαγραφών, με αυξημένες εστίες επαγγελματικού κινδύνου και συνέπεια τη χαμηλή παραγωγικότητα και παραγωγή και το τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος για τον εργαζόμενο, την επιχείρηση και τη χώρα.
Κανένας δε διατείνεται ότι «δεν έγινε τίποτα». Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε μπορούν να γίνουν και περισσότερα. Δε σημαίνει ότι μπορούν να αγνοηθούν τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας και τα αρνητικά συμβάντα που αυτά τα στοιχεία μπορούν να έχουν. Θα ήταν τραγικό να σκεφτούμε ότι οι αρμόδιοι θα παύσουν να επενδύουν στην υγεία και ασφάλεια των εργαζόμενων. Υπερβολική ίσως η σκέψη αυτή που με πολύ απλά λόγια, εκτός των άλλων θα σήμαινε και μεγάλες απώλειες και ζημίες για την κάθε επιχείρηση και τον κάθε εργοδότη. Όπως προείπα, ένας άνθρωπος που εργάζεται σε ένα περιβάλλον όπου λαμβάνονται τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, αποκτά άλλη ψυχολογία, είναι περισσότερο αποδοτικός και συνεπής στις υποχρεώσεις του και προτίθεται –έχοντας το κίνητρο της φροντίδας- να δώσει ακόμα περισσότερα.
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι.
Ο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ ¨φέρει στις πλάτες του¨ μία ιστορία και έναν αγώνα που δεν του επιτρέπει να έχει ΑΝΟΧΗ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ. Είναι σαφές ότι ΔΕΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΙΠΟΤΑ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
O ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ με τα στελέχη του, όπως πάντα έτσι και τώρα, θα δίνει καθημερινά τον αγώνα του απέναντι σε όποιον επιβουλεύεται τα δίκαια αιτήματα των εργαζομένων και τα συμφέροντα της ΔΕΗ Α.Ε. Η μάχη δίνεται σήμερα και θα δίνεται σε καθημερινή βάση γιατί πολύ απλά ΔΕ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ.
Σημαντικό εφόδιο και όπλο των εργαζόμενων στην προσπάθεια για το αυτονόητο, το να προστατέψουμε δηλαδή την υγεία και την σωματική μας ακεραιότητα στο χώρο εργασίας, δεν είναι άλλο από τη σωστή και διαρκή ενημέρωση του καθενός για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Είναι σημαντικό για έναν εργαζόμενο να γνωρίζει μέχρι που είναι υποχρεωμένος να φτάσει και τι μπορεί να κάνει για να προστατευθεί. Είναι ανάγκη να υπάρχει γνώση της νομοθεσίας και είναι ανάγκη να καταγγέλλονται και να αναδεικνύονται τα κακώς κείμενα. Με το να τα κουκουλώνουμε, για να τον Α ή Β λόγο, το μόνο που μπορούμε να καταφέρουμε είναι μεγαλύτερο ρίσκο, περισσότερα δεινά και δυσάρεστες καταστάσεις.
Σήμερα, σε μία εποχή και μία κοινωνία όπου ήρθαν τα πάνω κάτω και η καθημερινότητα μεταφράζεται σε μία διαρκή πάλη για αξιοπρεπή επιβίωση δεν έχουμε την πολυτέλεια να ολιγωρήσουμε/να ολιγωρήσουνε σε ένα ζήτημα τόσο σημαντικό όσο είναι αυτό της ασφαλούς εργασίας.
Έστω και τούτη την ώρα καλούμε κάθε έναν υπεύθυνο να επικαιροποιήσει και να ενισχύσει το μήνυμα που είχε σταλεί στην ημερίδα που είχε διοργανώσει η ΔΕΗ το 2009 και δεν ήταν άλλο από το «Επενδύοντας στη Υγεία και την ασφάλεια, επενδύουμε στον Άνθρωπο και τη Ζωή, επενδύουμε στο μέλλον της ΔΕΗ».
Κάτι ακόμα, όχι όμως το λιγότερο σημαντικό. Θα έλεγα μάλλον ότι από εδώ ίσως και να ξεκινούν όλα: Οι ελάχιστες προδιαγραφές Υγείας και Ασφάλειας στο εργασιακό περιβάλλον είναι πρωταρχικής σημασίας. Με βάση και τις λεπτομέρειες που αναγράφονται στο Π.Δ. 16/1996 είναι σαφές ότι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν και οφείλουν να ρυθμίσουν τα βασικά και σημαντικά θέματα υγιεινής και ασφάλειας. Αρκεί να το επιδιώξουν.
Θα γίνω λίγο γραφικός και θα σας αφήσω με έναν προβληματισμό από τον οποίο, όπως πάντα, μπορούν να ξεκινήσουν πολλά πράγματα: Φανταστείτε μία νοσοκόμα να παίρνει δείγμα αίματος από κάποιον ασθενεί που πάσχει από μεταδιδόμενο με το αίμα νόσημα και να μην έχει να φορέσει γάντια ή μάσκα. Φανταστείτε έναν ζαχαροπλάστη να ψήνει τα μπισκότα του σε ένα φούρνο που τροφοδοτείτε από έναν ηλεκτρολογικό πίνακα πεπαλαιωμένο και ξεχαρβαλωμένο. Φανταστείτε κάποιον να οδηγεί φορτηγό για εκτέλεση εργασιών στο Ορυχείο της ΔΕΗ και να μην έχει δίπλωμα ο οδηγός και φρένα το φορτηγό.
Αγαπητοί μου
Η υγεία και ασφάλεια δεν είναι ζητούμενο, είναι η απόλυτη αναγκαιότητα που υπάρχει σε όλους τους εργασιακούς χώρους.
Ευχαριστώ για τη προσοχή σας
ΠΗΓΕΣ
- Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας
http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dli.nsf/dmlsafety_gr/dmlsafety_gr?opendocument
- ΕΛΙΝΥΑΕ
http://www.elinyae.gr/el/index.jsp
- Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζόμενων
http://www.metal.ntua.gr/uploads/3915/759/course1.pdf
- ΔΕΗ
http://www.dei.gr/Default.aspx?id=3897&nt=19
- ΔΕΗ Ημερίδα
http://www.dei.gr/Default.aspx?id=5594&nt=18&lang=1
- ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
http://www.chem.uoa.gr/courses/organiki_1/ygieinh/hyg_001-019.pdf