Η ομιλία της Π. Πέρκα στην Ολομέλεια της Βουλής για τον Κλιματικό νόμο
Η κα Πέρκα ξεκίνησε την τοποθέτησή της με ένα σχόλιο για την απουσία της πλειοψηφίας των βουλευτών σε ένα τόσο κρίσιμο νομοσχέδιο. Είπε χαρακτηριστικά: «Άδεια η αίθουσα, παρ’ όλο που είναι ίσως το πιο σημαντικό νομοσχέδιο της θητείας της σημερινής κυβέρνησης. Προς μεγάλη κακοτυχία της χώρας, έτυχε στην ΝΔ η περίοδος επεξεργασίας και κατάθεσής του. Είναι σοκαριστικό πόσο σιωπηλά κατατέθηκε και διαβουλεύτηκε αυτό το νομοσχέδιο, ενώ διαβάζοντάς το, είναι προφανές ότι ο νομοθέτης δεν πιστεύει τους στόχους του.
Να σας θυμίσω πως έχουμε κηρύξει ήδη την ΕΕ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα. Παρατηρώντας τη σημασία που δίνετε στο παρόν νομοσχέδιο, δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ αν και κατά πόσο γνωρίζετε αυτήν την εξέλιξη.
Η επιστήμη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και δεκαετίες. Υπάρχουν τα σημεία καμπής, σημεία δηλαδή που όταν τα ξεπερνάμε δεν υπάρχει επιστροφή. Κατ’ αρχάς να ακούσουμε τους επιστήμονες, τον ΟΗΕ και τους παγκόσμιους οργανισμούς. Δεν υπερβάλουν, οι τρομακτικές προβλέψεις τους απλά επιβεβαιώνονται!
Κατά δεύτερον να είμαστε ειλικρινείς με τον κόσμο, να τον ενημερώσουμε και να τον προετοιμάσουμε γι’ αυτό που έρχεται. Η χώρα χρειάζεται μια τεράστια καμπάνια ενημέρωσης και προετοιμασίας στα σχολεία, στις γειτονιές, στην επαρχία, στις εκκλησίες, στα σώματα ασφαλείας. Και μετά να σχεδιάσουμε με όλους αυτούς συμμέτοχους. Όχι με την κοινωνία απέναντι, αλλά μαζί.
Η θωράκιση της χώρας απέναντι στην κλιματική καταστροφή θα έπρεπε να είναι μια πανεθνική υπόθεση μέγιστης προτεραιότητας, με συμμετοχή όλης της κοινωνίας, από την τοπική αυτοδιοίκηση και τα πανεπιστήμια, μέχρι τις ένοπλες δυνάμεις και την εκκλησία – και επιμένω σ’ αυτό. Είναι δεδομένο ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης πλήττουν ιδιαίτερα δυσανάλογα τους φτωχότερους και τους πιο ευάλωτους της κοινωνίας μας.
Όμως εσείς δεν έχετε κανένα πλάνο για την υποστήριξη των πιο αδυνάμων. Αντιγράφετε μεν τα αντίστοιχα κλιματικά νομοσχέδια των Ευρωπαϊκών χωρών – και καλά κάνετε, μας δεσμεύετε σε στόχους – και καλά κάνετε, αλλά χωρίς καμία μέριμνα για τους πολλούς και ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους.
Και πρώτα από όλα εμείς πρέπει αν δώσουμε το παράδειγμα.
Η πολιτεία θα πρέπει να βάλει υψηλότερους στόχους αναφορικά με τις δικές της υποχρεώσεις, τόσο στην ηλεκτροκίνηση όσο και στην εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Ηλεκτροκίνηση, χωρίς να ξεκινάμε από τα δημόσια μέσα μεταφοράς, δεν γίνεται. Δεν είναι δυνατόν να αποσύρουμε τα αυτοκίνητα του κόσμου ή να απαγορεύουμε το πετρέλαιο θέρμανσης στα νοικοκυριά, ενώ εμείς εδώ έχουμε βενζινοκίνητα βουλευτικά αυτοκίνητα, μεταξύ άλλων επειδή δεν έχουμε σταθμούς φόρτισης – εγώ δε θα πήγαινα ποτέ στη Φλώρινα – και τα Υπουργεία θερμαίνονται με ορυκτά καύσιμα και δεν έχουν κάνει το μίνιμουμ του εξοικονομώ. Πού είναι το ΗΛΕΚΤΡΑ κ. Υπουργέ;
Το νομοσχέδιο αποσύρει τους καυστήρες πετρελαίου από τα σπίτια – και πολύ καλά κάνει – αλλά δεν προβλέπει τίποτα για να τα αντικαταστήσει. Όταν αποσύρετε τους καυστήρες πετρελαίου από τα σπίτια, χωρίς ταυτόχρονα να μεριμνάτε για δίκτυα τηλεθέρμανσης και αντλίες θερμότητας, στην ουσία λέτε στον κόσμο να βάλει στα σπίτια του φυσικό αέριο. Δηλαδή περαιτέρω εξάρτηση της χώρας από ορυκτά καύσιμα και έκθεση των καταναλωτών στο ράλι των τιμών. Και ενώ υπάρχει πρόβλεψη για την απολιγνιτοποίηση στις 31.12.2028, το νομοσχέδιο δε βάζει κανένα χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από το φ/α.
Και σας ρωτάω κ. Υπουργέ, τι προτείνετε στα νοικοκυριά που θερμαίνονται με πετρέλαιο, να βάλουν φ/α; Με ποιανού λεφτά; Και σε 10 χρόνια; Πώς θα θερμαίνονται οι πολίτες, όταν θα αποσύρουμε και το φ/α; Ποιανού ευθύνη είναι η προστασία των καταναλωτών από τις τεράστιες κρίσεις που έρχονται στις αγορές των ορυκτών καυσίμων από το 2026 και μετά;
Η Βόρεια Ευρώπη απαγορεύει και τους καυστήρες πετρελαίου, αλλά και την περαιτέρω επέκταση του φ/α, ενώ η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ στις προτεινόμενες νέες επενδύσεις σε φ/α (8 δισ). Η Ευρώπη απεξαρτάται από το φ/α.κι εμείς κάνουμε επενδύσεις, ‘αδρανή κεφάλαια’ τα χαρακτηρίζει αυτά η ΕΕ. Πώς θα πετύχετε τον στόχο του 55% το 2030 με τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις σε φ/α;
Την ώρα λοιπόν που αυτές οι χώρες επενδύουν σε δίκτυα τηλεθέρμανσης, σε εξοικονόμηση ενέργειας, σε μεγάλα έργα πράσινων ενεργειακών υποδομών, πχ πράσινα δίκτυα τηλεθέρμανσης κλπ,εσείς κόβετε δίκτυα τηλεθέρμανσης και τα αντικαθιστάτε με φ/α για θέρμανση και ψύξη στα σπίτια. Η Γερμανία έχει μερίδιο 50% σε ΑΠΕ για θέρμανση. Στην Ολλανδία, το 90% των νέων κτιρίων δεν έχουν σύνδεση με φ/α, ενώ γίνονται σοβαρές προσπάθειες να αποσυνδεθούν και τα υπόλοιπα κτίρια. Το ίδιο γίνεται στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ισπανία.
Ενώ λοιπόν το νομοσχέδιο αποσύρει τα βενζινοκίνητα οχήματα, δεν προβλέπει τίποτα για να τα αντικαταστήσει. Κι όμως, οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης απαγορεύουν τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα από τις πόλεις τους, αλλά έχουν φτηνά ΜΜΜ ακόμα και στις πιο μικρές πόλεις (εμείς καλά καλά δεν έχουμε στη Θεσσαλονίκη). Έχουν παντού ποδηλατόδρομους, έχουν σιδηρόδρομο να συνδέει όλες τις πόλεις των χωρών τους, έχουν έξυπνα συστήματα κοινοχρήστων ηλεκτρικών οχημάτων κλπ κλπ. Εσείς εδώ αντιγράφετε το μισό νομοθέτημα, απαγορεύετε τα ΙΧ, το ερώτημα όμως είναι, τι θα κάνετε με τα περίπου 5 εκατομμύρια παλιά και ρυπογόνα οχήματα που θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν; Και κυρίως, ποια είναι τα κίνητρα αντικατάστασης, γιατί αν δεν δοθούν κίνητρα, είναι σαν να λέτε στους κατοίκους – πάρε TESLA ή περπάτα.
Προφανώς δεν λέμε να παγώσουμε τον κλιματικό νόμο μέχρι να λύσουμε αστοχίες 10ετιών. Δεν έχουμε την πολυτέλεια για κάτι τέτοιο. Όποια καθυστέρηση για την ανάληψη δράσης και πάλι θα επιβαρύνει τους πιο αδύναμους, αλλά λέμε ότι πρέπει να κινηθούμε σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Η Πολιτεία έχει υποχρέωση να διασφαλίσει την επαρκή και έγκαιρη χρηματοδότηση όλων των ενεργειών που προβλέπει το νομοσχέδιο (όπως ο ισπανικός και γαλλικός κλιματικός νόμος).
Παίρνετε τα πακέτα χρηματοδοτήσεων της ΕΕ που αποσκοπούν στην καινοτομία και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αντί να επενδύσετε σε τηλεθέρμανση, αντλίες θερμότητας, εξοικονόμηση και ηλιακά, τα πετάτε στη μαύρη τρύπα των υδρογονανθράκων. Δε σας ανήκουν αυτά τα κεφάλαια. Αυτά τα χρήματα ανήκουν στον ελληνικό λαό και προορίζονται για την απεξάρτηση της χώρας από τους υδρογονάνθρακες, την προστασία των καταναλωτών και την αντιμετώπιση της κλιματικής καταστροφής.
Οι ΑΠΕ, η αποθήκευση ενέργειας και η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο μακροπρόθεσμα βιώσιμες κλιματικά λύσεις, αλλά είναι και πιο οικονομικές. Έμφαση πρέπει να δοθεί όχι μόνο στις ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας, αλλά και της μικρής κλίμακας, με ενεργειακό συμψηφισμό και ενεργειακές κοινότητες, τις οποίες συνεχώς υπονομεύετε, αυτές που θα μπορούσαν να διαχέουν το όφελος σε όλη την κοινωνία. Ακολουθείστε τις τάσεις που διαμορφώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο (fit for 55, Repower EU).
Αντί η χώρα να προετοιμαστεί για τους χειμώνες που έρχονται, εσείς κερνάτε δισεκατομμύρια στο λόμπι του φ/α. Αντί να ανοίγουμε θέσεις εργασίες στους τομείς των καινοτόμων τεχνολογιών και να εγκαθιστούμε ηλιακά και αντλίες θερμότητας σε κάθε σπίτι, εσείς κερνάτε δισ. σε αγωγούς και συνδέετε και άλλες ελληνικές πόλεις στο φ/α.
Για την ιστορία, να σας θυμίσω πως εδώ και πάνω από 20 χρόνια η αριστερά φωνάζει για το περιβάλλον και το κλίμα. Φωνάζουμε για την απληστία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Και ακούγαμε ότι είμαστε καταστροφολόγοι, ότι δεν καταλαβαίνουμε πώς δουλεύει η αγορά, πως η οικονομία χρειάζεται καύσιμα και άλλες τέτοιες τρέλες. Στο σημείο που έφτασε ο πλανήτης, έφτασε γιατί ακριβώς είχε κυριαρχήσει η θεωρία του νεοφιλελευθερισμού, ότι η αγορά τα λύνει όλα, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες θα έλυναν και το πρόβλημα του περιβάλλοντος. Και σήμερα η γραμμή της Αριστεράς κερδίζει στην Ευρώπη.
Και μας κουνάτε το δάχτυλο ότι δεν στηρίζουμε την απολιγνιτοποίηση; Για απανθρακοποίηση ούτε λόγος. Ποια απολιγνιτοποίηση; Μια διαδικασία καταστροφική, άδικη, αδιαφανή, με την κοινωνία απέναντι. Δεν την πιστεύετε. Η οικολογία ποτέ δεν ήταν στο DNA της παράταξής σας, ποτέ δεν νιώσατε την ανάγκη να βάλετε το περιβάλλον πάνω από τη βιομηχανία. Αυτές οι έννοιες σας είναι ξένες. Και ο κόσμος το νιώθει, νιώθει την ειρωνεία του να κλείνετε μονάδες και να προωθείτε το φ/α. Νιώθει ότι όχι μόνο δεν στηρίζετε τις λιγνιτικές περιοχές, αλλά τις ισοπεδώνετε.
Εμείς λέμε κάντε τον κλιματικό νόμο κτήμα της κοινωνίας, όχι πάρτι αισχροκέρδειας για τα συμφέροντα που διχάζει τη χώρα και θέτει εμπόδια στην μετάβαση. Και κάντε τον νόμο δεσμευτικό για όλους. Δίκαια. Όχι σκληροί στους πολίτες και ‘γατάκια’ στους ισχυρούς.»
Η κα Πέρκα ολοκλήρωσε την ομιλία της με ένα παράδειγμα: «Πριν λίγο καιρό ένας ανεξάρτητος ευρωπαϊκός δημοσιογραφικός οργανισμός (από αυτούς που δεν έχουμε εδώ), πήρε συνέντευξη από τον Έλληνα Υπουργό Ναυτιλίας, με θέμα τους περιβαλλοντικούς όρους που θα θέσει η χώρα στους εφοπλιστές και τα καράβια τους. Ρώτησε λοιπόν ο δημοσιογράφος, ποιον θα στείλει η Ελλάδα να την αντιπροσωπεύσει στον παγκόσμιο οργανισμό που θα συνέτασσε τους κανονισμούς για τα καύσιμα και τους ρύπους των πλοίων των εφοπλιστών. Και είπε ο Υπουργός, ‘μα τους ιδίους τους εφοπλιστές φυσικά’.
Και του απαντάει ο δημοσιογράφος, ‘μα καλά, θα στείλετε τους εφοπλιστές σας να αποφασίσουν πώς θα περιορίσουν τους ρύπους της ναυτιλίας τους;’ Και απαντάει ο Υπουργός ‘φυσικά, είναι άνθρωποι της αγοράς, αυτοί ξέρουν, ποιον άλλον να στείλουμε;’
Για να μην μακρηγορώ, η συνέντευξη αυτή καταλήγει στο γνωστό viral δίλεπτο βίντεο, όπου ο εκπρόσωπος των εφοπλιστών, όταν τον ρωτάνε για τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και τους κανόνες της χώρας.. δε θα πω τη λέξη που είπε, ντρέπομαι, ξέρετε εσείς τι απάντησε.
Για το μηχανάκι του ντελιβερά, έχετε προνοήσει ότι μολύνει και θα πρέπει να αποσυρθεί, για τα καράβια των εφοπλιστών, μόνο ευχολόγια».
