Ποτά και τσιγάρα “φέρνουν” καρκίνο του στόματος

Ο στοματικός καρκίνος πλήττει κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο, περισσότερες από 310.000 άτομα (220.000 άνδρες και 90.000 γυναίκες).

«Η παγκόσμια κοινότητα πληρώνει σε ετήσια βάση βαρύ φόρο σε ανθρώπινο δυναμικό από τον καρκίνο του στόματος» τόνισε ο καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ε.Κ.Π.Α και διευθυντής στον «Ευαγγελισμό» κ. Νικόλαος Παπαδογεωργάκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα (27 Ιουλίου) κατά του καρκίνου του στόματος. «H πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την επιβίωση του ασθενούς. Ο καρκίνος του στόματος σε αρχικά στάδια μπορεί να εξαιρεθεί εύκολα και ριζικά και η πενταετής επιβίωση των ασθενών είναι άνω του 90%. Αντίθετα, σε προχωρημένα στάδια με μεταστάσεις στους λεμφαδένες, η πενταετής επιβίωση κυμαίνεται σε 10 – 15% των ασθενών».

Οι μορφές του στοματικού καρκίνου
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας έχει περίπου 30 διαφορετικές μορφές. Η μορφή που απαντάται στο 90% των περιπτώσεων είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Ο στοματικός καρκίνος εμφανίζεται συνήθως ως:

Ένα ανώδυνο έλκος (πληγή)
Μία άφθα που δεν επουλώνεται με την πάροδο του χρόνου, αντίθετα μεγαλώνει δημιουργώντας προβλήματα στη μάσηση, την ομιλία ή την κατάποση
Μια λευκή πλάκα ή μια κόκκινη περιοχή.
Εντοπίζεται σε συχνά:

Στο κάτω χείλος,
Στη γλώσσα,
Στο έδαφος του στόματος,
Στις παρειές,
Στα ούλα και
Στην υπερώα
Ο καρκίνος αυτός προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει παρατηρηθεί μια αύξηση 6% σε άτομα ηλικίας κάτω των 45χρόνων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες η αιτιοπαθογένεια του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος είναι πολυπαραγοντική και σχετίζεται κυρίως με διαιτητικές και κοινωνικές συνήθειες. Επίσης και με την κακή στοματική υγιεινή, όπως χαλασμένα ή αιχμηρά δόντια, παλιές οδοντοστοιχίες ή γέφυρες που τραυματίζουν τα ούλα, τη γλώσσα ή την παρειά.

Ο συνδυασμός αλκοόλ και τσιγάρου αποτελεί τη συχνότερη αιτία πρόκλησης του στοματικού καρκίνου. Στην περίπτωση του καρκίνου του κάτω χείλους, η κύρια αιτία είναι η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Ο πιθανός ρόλος άλλων παραγόντων που έχουν ενοχοποιηθεί για τον καρκίνο του στόματος και του στοματοφάρυγγα, όπως οι ιοί HPV (ιδιαίτερα ο τύπος HPV 16) βρίσκεται ακόμα υπό διερεύνηση.

«Όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και είναι βαρείς καπνιστές, έχουν 38 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου, από εκείνους που απέχουν από το αλκοόλ και τον καπνό» εξήγησε ο κ. Παπαδογεωργάκης. «Αντίθετα, όπως αναφέρεται σε πολλές επιστημονικές μελέτες, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συμβάλλει στην ελάττωση της εμφάνισης του στοματικού καρκίνου».

Διάγνωση και θεραπεία
Ο γενικός οδοντίατρος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και στην πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου. Είναι εκείνος που θα καθοδηγήσει τον ασθενή του για μια σωστή αντιμετώπιση και θα τον παρακολουθεί και θα τον φροντίζει πριν από και μετά τη θεραπεία. Η διάγνωση τίθεται πάντα με τη λήψη βιοψίας και με την ιστολογική εξέταση της βλάβης.

Η θεραπεία του στοματικού καρκίνου είναι κυρίως η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης επί υγειών ορίων και συνήθως συνοδεύεται από αφαίρεση των λεμφαδένων στον τράχηλο, ανάλογα, πάντα, με την περίπτωση. Ο πλέον κατάλληλος για να αντιμετωπίσει τον στοματικό καρκίνο είναι ο ειδικά εκπαιδευμένος στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός. Εξαιρετικά σημαντικός είναι και ο ρόλος του ογκολογικού συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει το είδος της θεραπείας που θα πρέπει να ακολουθηθεί και το αν ο ασθενής θα χρειασθεί μετεγχειρητική ακτινοβολία ή και χημειοθεραπεία.