Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος Μήνυμα Του αντιπεριφερειάρχη Φλώρινας Δημήτριου Ηλιάδη

Ημ/νία Ανάρτησης: 1 Ιουνίου, 2011

Η αρχή της τρίτης χιλιετίας βρίσκει τη Γη και τους κατοίκους της απειλούμενους από μια ανάπτυξη χωρίς μέτρο, που μήτε τι φυσικό περιβάλλον σέβεται, αλλά και τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου αλλοιώνει. Είναι ξεκάθαρο ότι οι αντιλήψεις ή πρακτικές, που οδήγησαν σ’ αυτόν τον τύπο ανάπτυξης, είναι βαθύτατα ριζωμένες και στον σύγχρονο πολιτισμό. Όποιες κι αν είναι πάντως οι αιτίες γι΄ αυτήν την αλόγιστη στάση, ούτε η έκταση, ούτε οι συνέπειές της μπορούν να αμφισβητηθούν.

Το πρόβλημα είναι ότι η ανάστροφη πορεία της σημερινής εξέλιξης προϋποθέτει τολμηρές αποφάσεις, παγκόσμια συνεργασία και ατομική υπευθυνότητα. Ακόμη περισσότερο προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας και αξιών. Κι εδώ έγκειται η δυσκολία. Διότι ο χάρτης του πλανήτη αποκαλύπτει μια τεράστια ποικιλία κρατών και εθνοτήτων, ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών συστημάτων, βιοτικού επιπέδου και βαθμού παιδείας. Το περιβάλλον της Γης αλλού θίγεται από ισχυρά συμφέροντα, κάποιες φορές από γνήσια ανάγκη και κάποτε από άγνοια ή αναισθησία.

Είναι αλήθεια ότι, την τελευταία ιδίως εικοσαετία, κάποια αναμφισβήτητη πρόοδος έχει συντελεσθεί. Μεμονωμένα έθνη ή σε συνεργασία μεταξύ τους έχουν νομοθετήσει συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ σε διεθνές επίπεδο το πρόβλημα τίθεται με αυξανόμενη έμφαση. Ταυτόχρονα υπάρχει μια θεαματική αύξηση της ευαισθησίας των ίδιων των πολιτών: Οικολογικά κινήματα δραστηριοποιούνται ή πολιτεύονται σε πολλές χώρες, οι διαμαρτυρίες παίρνουν συχνά την μορφή συγκρούσεων με την αναπτυξιακή νοοτροπία, ενώ τα μέσα ενημέρωσης αφιερώνουν μεγάλο μέρος στην πληροφόρηση και επισήμανση των κινδύνων.

Ενώ, όμως, η σχετική αφύπνιση των εθνών και του ανθρώπου ως προς τους οικολογικούς κινδύνους είναι μία νέα και σημαντική παράμετρος, τα περιθώρια για κάποιου είδους αισιοδοξία παραμένουν αναιμικά. Ο λόγος είναι ότι ο πλανήτης έχει ήδη τραυματιστεί σοβαρά, και το κοινωνικό κόστος ή η δράση που απαιτούνται για μια αργή ανάκαμψη υπερβαίνουν κατά πολύ τις παρούσες δυνατότητες κινήσεων. Διότι οι διεθνείς διαδικασίες είναι πολύπλοκες και χρονοβόρες, ενώ η απαραίτητη εμπιστοσύνη δεν είναι πάντοτε δεδομένη. Συχνά επίσης, είναι ανάγκη να θιγεί το συμφέρον ατόμων, ομάδων ή εταιρειών για να βελτιωθούν τα πράγματα και αυτό σε μια εποχή καταναλωτισμού που εκτρέφει αντίθετες αξίες, είναι συχνά αδιανόητο.

Το συμπέρασμα έχει, λοιπόν, μια δραματική διάσταση. Για ν’ απαλλαγεί η Γη από τους εφιάλτες της, χρειάζεται ίσως κάτι ριζικότερο από βραδύτατες κινήσεις σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο. Η περιβαλλοντική κρίση είναι, σε πρωτογενές επίπεδο, κρίση του σύγχρονου πολιτισμού και των αξιών του. Αυτό που χρειάζεται, συνεπώς, είναι να αμφισβητηθεί η έννοια της προόδου και η μονομέρεια της πρακτικής της. Διότι η πρόοδος, μέχρι τώρα περίπου, ταυτίζεται με τα τεχνολογικά αγαθά και τη βελτίωση των οικονομικών παραμέτρων. Ελάχιστα αναφέρεται σε ποιοτικές παραμέτρους, στην αρμονική ισορροπία του ανθρώπου με το περιβάλλον του, σ’ αυτόν καθ’ εαυτό τον εσωτερικό άνθρωπο και στην ανάγκη να υπάρξει με τους άλλους.-