«Συνδέοντας την Ευρώπη»: Η Επιτροπή εγκρίνει σχέδιο 50 δις ευρώ για την προώθηση των ευρωπαϊκών δικτύων
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σήμερα σχέδιο χρηματοδότησης ύψους 50 δις. ευρώ για επενδύσεις με σκοπό τη βελτίωση των ευρωπαϊκών δικτύων στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Οι στοχοθετημένες επενδύσεις σε βασικές υποδομές θα συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε μια στιγμή που το χρειάζεται ιδιαιτέρως.
Η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ) θα χρηματοδοτήσει έργα που συμπληρώνουν τους ελλείποντες κρίκους στη σπονδυλική στήλη της Ευρώπης στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της ψηφιακής τεχνολογίας. Επίσης, θα καταστήσει την οικονομία της Ευρώπης περισσότερο οικολογική, προωθώντας καθαρότερους τρόπους μεταφοράς και ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας και διευκολύνοντας τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020».
Εξάλλου, η χρηματοδότηση των ενεργειακών δικτύων θα ενισχύσει την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ και θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού. Για να βοηθήσει τη χρηματοδότηση «Συνδέοντας την Ευρώπη», η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την εντολή για την “Πρωτοβουλία για τα Ομόλογα Έργου” στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» η οποία θα είναι ένα από τα μέσα επιμερισμού του κινδύνου όπου θα μπορεί να στρέφεται η διευκόλυνση για να προσελκύει χρηματοδότηση έργων από τον ιδιωτικό τομέα. Η πιλοτική φάση θα ξεκινήσει τον επόμενο χρόνο.
Εστιάζοντας σε ευφυή, βιώσιμα και πλήρως συνδεόμενα δίκτυα μεταφορών, ενέργειας και ψηφιακής τεχνολογίας, η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα συμβάλει στην ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Η Επιτροπή επέλεξε έργα όπου οι πρόσθετες ενωσιακές επενδύσεις μπορούν να έχουν τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο. Ειδικότερα, η Επιτροπή αναμένει ότι οι επενδύσεις της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα δράσουν ως καταλύτης για περαιτέρω χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, προσδίδοντας αξιοπιστία στα έργα υποδομών και μειώνοντας το προφίλ κινδύνου τους. Για πρώτη φορά, η Επιτροπή, συνεπής προς τη δέσμευσή της να δημιουργήσει συνέργιες και να απλουστεύσει τους κανόνες, προτείνει ένα ενιαίο μέσο χρηματοδότησης για τους τρεις τομείς των δικτύων.
Συνδέοντας την Ευρώπη: ΜεταφορέςΗ διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» προβλέπει επενδύσεις 31,7 δισεκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των ευρωπαϊκών υποδομών μεταφορών, την κατασκευή των ελλειπόντων κρίκων και την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης. Τούτο περιλαμβάνει 10 δισεκατ. ευρώ του Ταμείου Συνοχής που προορίζονται για έργα στον τομέα των μεταφορών στις χώρες συνοχής, ενώ τα υπόλοιπα 21,7 δισεκατ. τίθενται στη διάθεση όλων των κρατών μελών για επενδύσεις στις υποδομές στον τομέα των μεταφορών. Η ιδέα είναι να αναπτυχτούν διασυνδέσεις μεταξύ των διαφόρων σημείων της ΕΕ, να διευκολυνθούν οι ανταλλαγές προϊόντων και η κυκλοφορία προσώπων μεταξύ των διαφόρων χωρών.
Εστιαζόμενη στα λιγότερα ρυπογόνα μέσα μεταφοράς, η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα βοηθήσει να καταστεί περισσότερο βιώσιμο το σύστημα μεταφορών μας. Επίσης, θα προσφέρει στους καταναλωτές μεγαλύτερο φάσμα επιλογών σχετικά με το πώς θέλουν να ταξιδεύουν.
Τα συστήματα μεταφορών στην Ευρώπη αναπτύχτηκαν κατά κανόνα με γνώμονα την εθνική προοπτική. Η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών κατά το σχεδιασμό, τη διαχείριση και τη χρηματοδότηση διασυνοριακών έργων. Ένα δίκτυο που λειτουργεί ορθά έχει βασική σημασία για την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας. Η Επιτροπή πρότεινε να δημιουργηθούν διάδρομοι για να καλυφθούν τα πλέον σημαντικά διασυνοριακά έργα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, έως το 2020, θα χρειαστούν 500 δισεκατ. ευρώ για να υλοποιηθεί ένα πραγματικά ευρωπαϊκό δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων 250 δισεκατ. ευρώ για την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και την κατασκευή των ελλειπόντων κρίκων στο βασικό δίκτυο.
Συνδέοντας την Ευρώπη: ΕνέργειαΟ τομέας της ενέργειας μπορεί να ελπίζει σε επένδυση ύψους 9,1 δισεκατ. ευρώ σε διευρωπαϊκά έργα υποδομής, πράγμα που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων που καθορίστηκαν από την ΕΕ για το 2020 στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας. Η ΔΣΕ θα βοηθήσει επίσης να καλυφθούν οι οικονομικές ανάγκες και να εξαλειφτούν τα σημεία συμφόρησης. Η εσωτερική αγορά ενέργειας θα αναπτυχτεί περαιτέρω μέσω της βελτίωσης των διασυνδέσεων, πράγμα το οποίο θα βελτιώσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη δυνατότητα μεταφοράς ανανεώσιμης ενέργειας με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο σε όλη την ΕΕ. Τόσο οι πολίτες, όσο και οι εταιρείες πρέπει να μπορούν να στηρίζονται στη διαθεσιμότητα της ενέργειας ανά πάσα στιγμή και σε προσιτή τιμή. Η χρηματοδότηση από την ΔΣΕ θα λειτουργήσει ως μοχλός για την προσέλκυση περισσότερης χρηματοδότησης από άλλους επενδυτές του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Συνδέοντας την Ευρώπη: Τηλεπικοινωνίες και ΤΠΕΗ διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» προβλέπει σχεδόν 9,2 δισεκατ. ευρώ για τη στήριξη επενδύσεων σε ταχέα και υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα και πανευρωπαϊκές ψηφιακές υπηρεσίες.
Η χρηματοδότηση από την ΔΣΕ θα λειτουργήσει ως μοχλός και για άλλη χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα προσδίδοντας αξιοπιστία στα έργα υποδομών και μειώνοντας το προφίλ κινδύνου τους. Βάσει συντηρητικών εκτιμήσεων, η Επιτροπή θεωρεί ότι η χρηματοδότηση της υποδομής του δικτύου θα προωθήσει επενδύσεις ύψους άνω των 50 δισεκατ. ευρώ. Το Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη καθορίζει για το 2020 στόχους ευρυζωνικής πρόσβασης για όλους με ταχύτητες τουλάχιστον 30 Mbps, ενώ για τα μισά ευρωπαϊκά νοικοκυριά με ταχύτητες πάνω από 100Mbps.
Όσον αφορά τις ψηφιακές υπηρεσίες, τα κεφάλαια θα αφιερωθούν σε επιχορηγήσεις για την κατασκευή των υποδομών που χρειάζονται για την ανάπτυξη ηλεκτρονικού δελτίου ταυτότητας, ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων, ηλεκτρονικών αρχείων υγειονομικής περίθαλψης, Europeana, ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και συναφών με τα τελωνεία υπηρεσιών. Τα κεφάλαια θα χρησιμεύσουν για να διασφαλίσουν τη διαλειτουργικότητα και να καλύψουν τις δαπάνες της λειτουργίας των υποδομών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνδέοντας τις υποδομές των κρατών μελών.
Καινοτόμος χρηματοδότηση και η πρωτοβουλία ομολόγων έργουΟ προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για τη στήριξη του θεματολογίου για την ανάπτυξη και για την επίτευξη των στόχων πολιτικής της Ευρώπης 2020. Είναι αναγκαία η εντονότερη χρήση καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων για να πολλαπλασιαστεί η εμβέλεια του ενωσιακού προϋπολογισμού. Η πρωτοβουλία για τα ομόλογα έργου στο πλαίσιο της Ευρώπης 2020, η οποία σχεδιάστηκε γι’ αυτό το σκοπό, έχει διττό στόχο. Να αναζωογονήσει τις αγορές ομολόγων έργου και να βοηθήσει τους υπευθύνους μεμονωμένων έργων υποδομών να προσελκύσουν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του χρέους από τον ιδιωτικό τομέα. Η πρωτοβουλία ομολόγων έργου θα δημιουργήσει ένα μέσο για τη μείωση του κινδύνου των τρίτων επενδυτών που αναζητούν ευκαιρίες για μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Θα λειτουργήσει έτσι ως καταλύτης για να ανοίξουν εκ νέου οι αγορές ομολογιακών κεφαλαίων (οι οποίες σήμερα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες για επενδύσεις σε έργα υποδομής λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης) ως σημαντική πηγή χρηματοδότησης στον τομέα των υποδομών.
Η Επιτροπή προτείνει να δρομολογήσει μία πιλοτική φάση κατά την περίοδο 2012-2013 πάντα εντός του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Η πιλοτική φάση θα βασιστεί σε μια τροποποίηση του κανονισμού για τα διευρωπαϊκά δίκτυα, καθώς και της απόφασης σχετικά με το πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και θα αντλήσει συνολικά από τα κονδύλια του προϋπολογισμού αυτών των προγραμμάτων 230 εκατ. ευρώ.
Όπως η χρηματοδοτική διευκόλυνση επιμερισμού του κινδύνου και ο μηχανισμός εγγύησης δανείων για έργα διευρωπαϊκών δικτύων-μεταφορών, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση εισφορών κεφαλαίου στην ΕΤΕπ προκειμένου να καλύψει ένα μέρος του κινδύνου που αναλαμβάνει η ΕΤΕπ όταν χρηματοδοτεί τα επιλέξιμα έργα. Ενώ ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα χρησιμεύσει ως μέσο άμβλυνσης του κινδύνου για να χρηματοδοτήσει η ΕΤΕπ τα υποκείμενα έργα, η ΕΤΕπ θα καλύψει τους υπόλοιπους κινδύνους. Όταν τα κεφάλαια του προϋπολογισμού της ΕΕ συνδυαστούν με τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, αναμένεται ότι το συνολικό ποσό του προϋπολογισμού των 230 εκατ. EUR θα κινητοποιήσει επενδύσεις που θα ανέλθουν μέχρι τα 4,6 δισεκατ. EUR .
Στην πιλοτική φάση, η ιδέα έγκειται στην εστίαση σε 5-10 έργα, με επίκεντρο αυτά που βρίσκονται σε σχετικά ανεπτυγμένο στάδιο της διαδικασίας υποβολής προσφορών και χρηματοδότησης ή απαιτούν αναχρηματοδότηση μετά την φάση κατασκευής, σε ένα ή περισσότερους από τους τρεις στοχοθετημένους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ευρυζωνικών δικτύων.
